Doira — bu aylana bilan uning ichki qismidan iborat shakl. Ya’ni, aylana chegarasiga qo‘shimcha ravishda uning ichki qismi ham doiraga kiradi.

Quyidagi jadvalda doiraning ko`rinishi va doiraga o`xshash shakl tasvirlangan.

Doira geogebra  

Doiraning markazi - bu doiraning o'rtasidagi nuqta.

Doiraning chegarasi - bu doiraning tashqi chizig'i.

Quyidagi rasmda doiraning markazi va chegarasini ko`rishingiz mumkin.

geogebra

Radius — bu aylananing yoki doiraning markazidan uning chegara nuqtasigacha bo‘lgan masofa.

Barcha radiuslar uzunligi bir xil bo‘ladi.

Diametr — bu aylananing yoki doiraning markazidan o‘tib, ikki tomoni chegara nuqtalariga yetadigan kesma.

Diametr radiusning ikki barobariga teng.

Quyidagi jadvalda doiraning radiusi va diametrini ko`rishingiz mumkin.

Doira diametri geogebra
Doira radiusi geogebra

Shar — bu hajmli shakl bo‘lib, hamma nuqtalari markazdan bir xil masofada joylashgan bo‘ladi.

Shar shaklidagi narsalar juda ko‘p:

  1. Futbol, basketbol, voleybol to‘plari.
  2. Olma, uzum kabi mevalar.
  3. Globus (Yerni ifodalovchi model).
  4. Shar shaklidagi o‘yinchoqlar

Shar va doira bir-biriga o`xshab ketsa ham aslida ular turli shakllardir.

Quyidagi jadvalda doira va sharni bir-biridan ajratib olishingiz mumkin.

Doira geogebra
Shar geogebra

Bugun biz shar va doira shakllari bilan yaqindan tanishdek. Sizlar bilan birgalikda muhim bilimlarni muvaffaqiyatli egalladik.

Endi sizlar sharlar va doiralar haqida bilasiz va ularni turli masalalarda qo‘llay olasiz. Bu sizga hayotda ham, o‘qishda ham katta yordam beradi.

"Olamning eng mukammal shakli – bu shar."

Platon