Testbor

Doira -  bu yassi shakl bo‘lib, uning hamma nuqtalari markaziy nuqtadan bir xil masofada joylashgan bo‘ladi.

Endi esa sizlar bilan birgalikda yangi hajmli shakl- konusni o`rganamiz.

Konus — bu bir tomoni doira shaklidagi asosga ega bo‘lgan, ikkinchi tomoni esa bitta nuqtaga yaqinlashib boradigan uch o‘lchovli shakl.

Masalan: muzqaymoq qutisi

  • Uning pastki qismi doira shaklida, yuqoriga qarab torayib ketadi va oxirida bitta nuqtaga yaqinlashadi.

Konus va piramida bir-biriga o`xshab ketsa ham aslida ular turli shakllardir.

Quyidagi jadvalda doira va sharni bir-biridan ajratib olishingiz mumkin.

Doira

geogebra

Konus

geogebra

Konusning yoyilmasi — bu konusni tekis sirtga yoyib chiqarilgan shakli.

Yoyilmada konusning asosi ( doira ) va yon sirti tasvirlangan bo‘ladi.

Keling, birgalikda quyidagi konusning yoyilmasini o`rganamiz.

geogebra

Konusning yoyilmasini chizish uchun uning asosi va yon yoqini bir-biriga bog‘lab chizamiz.

geogebra

Bugun biz konus va konusning yoyilmasi haqida o‘rganib chiqdik. Sizlar bilan birgalikda quyidagi muhim bilimlarni muvaffaqiyatli egalladik:

  1. Konus — bu pastki qismi doira shaklida bo‘lgan, yuqoriga qarab torayib boradigan uch o‘lchovli shakl.
  2. Konusning qismlari: asos, yon sirt, uchi.
  3. Konusning yoyilmasi — bu konusni tekis sirtga yoyib chiqarilgan shakli.

Endi sizlar konus va uning yoyilmasi haqida bilasiz va ularni turli masalalarda qo‘llay olasiz. Bu sizga hayotda ham, o‘qishda ham katta yordam beradi.

"Konus – bu doira va uchburchakning uyg‘unligidan yaratilgan shakl bo‘lib, u tabiat va muhandislikda katta ahamiyatga ega."

Evklid