Sonli ifoda — bu faqat sonlardan va amallardan $(\mathbf{+},\mathbf{-},\mathbf{·},\mathbf{:})$ iborat bo‘lgan ifoda.

Sonli ifodalarda natija aniq hisoblanadi.

Masalan, quyidagilar sonli ifodalardir.

• $123-65$
• $324+111$
• $12+321·14-1$

Harfli ifoda — bu sonlar va harflar (masalan, $a,b,c,x$) orqali yozilgan ifoda.

Harfli ifodalarda harflar o‘rniga ma’lum sonlar qo‘yilganda, natija hisoblanadi.

Masalan, quyidagilar harfli ifodalardir.

• $\mathrm{a}+5$
• $2x-3$
• $3b+2a$

Ba`zan ifoda yozish uchun so'zlarni ularga mos amallarga o'zgartiramiz. Quyidagi javdalda amallarning ko`rinishi va nomi yozilgan.

Endi biz sonli va harfli ifodalardan foydalanib, masala yechishni o‘rganamiz.

 Maktab hovlisida $\mathrm{b}$ ta bola o'ynayapti. Ularga yana $7$ bola kelib qo'shilsa, bolalarning umumiy soni nechta bo'ladi?

 Maktab hovlisida o'ynayotgan bolalar soni: $\mathrm{b}$ ta

 Ularga kelib qo'shilgan bolalar soni: $7$ ta

 Bolalarning umumiy sonini topish uchun o'ynayotgan bolalar soniga, kelib qo'shilgan bolalar sonini qo'shamiz.

 $\mathrm{b}+7$

Demak, bolalarning umumiy soni $\mathrm{b}+7$ ta.

Bugun biz sonli ifodalar , harfli ifodalar va ular bilan bog‘liq masalalarni o‘rganib chiqdik. Sizlar bilan birgalikda quyidagi muhim bilimlarni muvaffaqiyatli egalladik:

1. Sonli ifoda — bu faqat sonlardan va amallardan iborat bo‘lgan ifoda.
2. Harfli ifoda — bu sonlar va harflar orqali yozilgan ifoda.
3. Harfli ifodalarda harflar o‘rniga ma’lum sonlar qo‘yilganda, natija hisoblanadi.
4. Sonli va harfli ifodalardan foydalanib, turli masalalarni osongina yecha olamiz.

Endi sizlar sonli va harfli ifodalardan foydalanib, murakkab masalalarni osongina bajara olasiz. Bu sizga hayotda ham, o‘qishda ham katta yordam beradi.

Algebra - bu faqat sonlar bilan emas, balki harflar bilan ham ishlash san’ati. Harf va sonli ifodalar orasidagi bog‘liqlikni tushungan kishi matematikani chuqur anglaydi.

Al-Xorazmiy