Testbor

Naturalsonnikasrgako'paytirish

Natural sonni kasrga ko‘paytirish — bu natural sonni kasrning surati bilan ko‘paytirib, maxrajni saqlab qolishdir.

Qoida:

a·bc=a·bcbc·a=b·ac

Masalan5·14 ni hisoblaymiz.

Natural sonni kasrning suratiga ko`paytiramiz va natijani aralash kasr ko`rinishida yozamiz.

geogebra

Demak, natija 114 ga teng ekan.

Naturalsonniaralashsongako'paytirish

Natural sonni aralash songa ko‘paytirish uchun avval aralash sonni noto‘g‘ri kasr shaklida yozamiz, so‘ngra ko‘paytirishni bajaramiz.

Qoida: 

  • Aralash sonni noto‘g‘ri kasr shaklida yozing.
  • Natural sonni kasrga ko‘paytiring.

Masalan2·113 ni hisoblaymiz.

Aralash kasrni noto`g`ri kasr ko`rinishida ifodalaymiz. Natural sonni kasrga ko`paytirib, noto`g`ri kasrga o`tkazamiz.

geogebra

Demak, natija  223 ga teng.

Naturalsonnikasrgabo'lish

Natural sonni kasrga bo‘lish — bu natural sonni kasrning teskarisiga ko‘paytirish orqali amalga oshiriladi.

Qoida: a:bc=a·cb

Masalan4:17 ni hisoblaylik.

Natural sonni kasrga teskari kasrga ko`paytiramiz.

geogebra

Demak, natija 28 ga teng ekan.

Kasrninaturalsongabo'lish

Kasrni natural songa bo‘lish — bu kasrni natural songa teskari songa ko‘paytirish orqali amalga oshiriladi.

Qoida:  ab:c=ab·1c

Masalan54:3 ni hisoblaylik.

Kasrni natural songa teskari bo`lgan songa ko`paytiramiz.

geogebra

Demak, natija  512 ga teng ekan.

O'nlikasrninaturalsongako'paytirish

O‘nli kasrni natural songa ko‘paytirish uchun quyidagi qadamlarni bajaramiz:

  • O‘nli kasrni oddiy kasrga o‘tkazing.
  • Oddiy kasrni natural songa ko‘paytiring.
  • Natijani soddalashtiring va kerak bo‘lsa, o‘nli kasr shaklida yozing.

Masalan8·1,25 ni hisoblaymiz.

O`nli kasrni kasr ko`rinishida ifodalab, natural songa ko`paytiramiz.

8·1,23=8·123100=8·123100=984100=9,84

Demak, natija 9,84 ga teng ekan.

Bolajonlar, bugungi darsimizga yakun yozish vaqti keldi. Bugun biz quyidagi muhim mavzularni o‘rganib chiqdik:

  • Natural sonni kasrga ko‘paytirish : Suratni ko‘paytirib, maxrajni saqlab qolish.
  • Natural sonni aralash songa ko‘paytirish : Aralash sonni noto‘g‘ri kasr shaklida yozib, keyin ko‘paytirish.
  • Natural sonni kasrga bo‘lish : Teskari kasr bilan ko‘paytirish.
  • Kasrni natural songa bo‘lish : Maxrajni natural songa ko‘paytirish.
  • O‘nli kasrni natural songa ko‘paytirish : Oddiy ko‘paytirish va vergulni to‘g‘ri joylashtirish.

Endi sizlar kasrlar va o‘nli kasrlar bilan ishlashni osongina amalga oshira olasiz. Bu bilimlar sizga hayotda ham, o‘qishda ham katta yordam beradi.

Matematika – ilm-fanning qirolichasi.

Karl Fridrix Gauss