Simmetriya — bu biror shaklning ikki yoki undan ortiq qismi bir-biriga o‘xshash bo‘lgan holatdir. Ya’ni, agar shaklni teng ikkiga bo‘lsangiz, ikki tomoni ham bir-biriga aynan mos keladi.

Masalan:

• Qog‘ozni ikki marta bukish orqali hosil qilingan shakl — bu simmetriya misoli.
• Yoki, tabiatdagi qushlar, gulzorlar, yoki hatto odamning yuzi ham simmetrik bo‘ladi.

Simmetriya o‘qi — bu shaklni teng ikkiga bo‘ladigan chiziq yoki yo‘nalish. Agar shaklni simmetriya o‘qiga nisbatan qaytarib qo‘ysangiz, ikki tomoni bir-biriga mos keladi.

Quyidagi rasmlarda simmetriya o`qiga ega shakllar va simmetriya o`qi tasvirlangan.

Quyida berilgan chizmadagi chiziq esa simmetriya o'qi emas.

Simmetriya o‘qiga nisbatan shakllarni davom ettirish — bu bir tomondagi shaklni ko‘chirib, ikkinchi tomonga aynan shu shaklni takrorlash demakdir. Bunda ikki tomon ham bir-biriga simmetrik bo‘ladi.

Buni quyidagi ketma-ketlikda bajaramiz.

1. 1. Birinchi, simmetriya o‘qini aniqlaymiz (masalan, chiziq yoki yo‘nalish).
   2. Keyin, bir tomondagi shaklni o‘lchab olamiz va uni ikkinchi tomonga aynan shunday qilib chizamiz.

Keling, yarim yulduz shaklini berilgan to‘g‘ri chiziqqa nisbatan simmetrik ravishda ko‘chiramiz.

To‘g‘ri chiziqqa nisbatan simmetriya — bu biror shaklning to‘g‘ri chiziqqa nisbatan ikki tomoni bir-biriga simmetrik bo‘lishidir.

Bunda shaklning har bir nuqtasi to‘g‘ri chiziqqa nisbatan bir xil masofada joylashgan bo‘ladi.

Masalan, quyidagi robot misolida mavzuni yanada yaxshiroq o`rganaylik.

Robotni teng ikkiga bo‘ladigan chiziq simmetriya chizig‘i bo‘ladi.

Robotning chap tomoni va o‘ng tomoni bir-biriga mos keladi.

Markaziy simmetriya — bu biror shaklning markazga nisbatan ikki tomoni bir-biriga simmetrik bo‘lishidir.

Bunda shaklning har bir nuqtasi markazdan bir xil masofada joylashgan bo‘ladi.

Masalan, kvadrat markaziy simmetriyaga ega.

Kvadratning o`rtasidagi ko`k nuqta simmetriya markazi hisoblanadi.

Kvadratning har bir nuqtasi markazdan bir xil masofada joylashgan.

Bugun biz o‘qli simmetriya, to`g`ri ciziqqa nisbatan simmetriya va markaziy simmetriya haqida o‘rganib chiqdik. Sizlar bilan birgalikda quyidagi muhim bilimlarni muvaffaqiyatli egalladik:

1. O‘q simmetriyasi — bu shaklning ikki tomoni bir-biriga simmetrik bo‘lishidir.
2. To‘g‘ri chiziqqa nisbatan simmetriya — bu shaklning to‘g‘ri chiziqqa nisbatan ikki tomoni bir-biriga simmetrik bo‘lishidir.
3. Markaziy simmetriya — bu shaklning markazga nisbatan ikki tomoni bir-biriga simmetrik bo‘lishidir.

Endi sizlar simmetriya turlarini bilasiz va ularni turli masalalarda qo‘llay olasiz. Bu sizga hayotda ham, o‘qishda ham katta yordam beradi.

"Tabiat hech qachon mukammallikdan chetlashmaydi, chunki u simmetriyaga asoslangan."

Leonardo da Vinchi